Dobrze przeżyj Triduum Paschalne

NIEDZIELA PALMOWA CZYLI MĘKI PAŃSKIEJ

Rozpoczyna Wielki Tydzień. W tym dniu obchodzimy pamiątkę uroczystego wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy. Wydarzenie to łączy zapowiedź królewskiego triumfu Chrystusa i orędzie Męki.

Początków należy szukać w IV w. w Jerozolimie. Był to czas kiedy starano się jak najwierniej odtworzyć wydarzenia z życia Jezusa. W sobotę wieczorem jak opisuje pątniczka Egeria odbywała się procesja z Betanii do Jerozolimy. Miała ona radosny charakter i odbywała się z udziałem dzieci. Z czasem procesje rozprzestrzeniły się i w zależności od miejsca były modyfikowane np. w Egipcie niesiono w procesji krzyż, w Jerozolimie kapłan wjeżdżał na osiołku. W Rzymie Niedziela Palmowa była Niedzielą Męki Pańskiej, odczytywano pasję wg. św. Mateusza z czasem w liturgię tę włączono procesję z palmami. W odnowionej liturgii wyakcentowana jest procesja z palmami. Pobłogosławione palmy wierni powinni zachować w domach, aby przypominały o zwycięstwie Chrystusa.

SYMBOLIKA

Procesja – ona szczególnie podkreśla radosny charakter nawiązując do triumfalnego wjazdu króla. W ten sposób procesja jest wyrazem naszej wiary w królewską godność Chrystusa. Wiemy że w następnych dniach będziemy z Jezusem przeżywać Jego uniżenie, upokorzenie po to by dojść do ostatecznego zwycięstwa, stąd modlitwa po Komunii „abyśmy przez Jego zmartwychwstanie osiągnęli cel naszych dążeń”. Pierwsi chrześcijanie szli z procesją upamiętniająca wjazd Jezusa do Jerozolimy z Betanii do Jerozolimy przez Górę Oliwną. Zabierali dzieci które tak jak pamiętnego dnia gdy Jezus wjeżdżał do Jerozolimy wołały ”Hosanna” tzn. zbaw nas!

Osioł – na obszarze starożytnego Bliskiego Wschodu uczestniczył w ceremonii koronacyjnej. Dosiadanie osła w czasie ceremonialnego wjazdu opisywano w dokumentach z królewskiego archiwum w Mari. W starożytnym sumeryjskim tekście Gilgamesz i Agga mowa, że synowie króla jeżdżą na osłach. W Starym Testamencie w Księdze Zachariasza mowa o królu Jerozolimy jadącym na osiołku (Za 9,9). To że Jezus nie jedzie na koniu wojennym tylko na ośle objawia Jego pokorę.

Palma – w Biblii symbol urodzaju i błogosławieństwa. Psalm 92,13 mówi: Sprawiedliwy zakwitnie jak palma. Duże liście palmowe wykorzystywano podczas uroczystości religijnych w Izraelu. Motyw palmy wyrzeźbiony w świątyni Izraela służył do ozdoby tego co najświętsze.

Palma wielkanocna jest symbolem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy, zwycięstwa, ale także symbolem męki oraz odkupienia. Niedziela Palmowa w tradycji ludowej jest zwana również Wierzbną. Rolnicy z gałązek wierzbowych wyciągniętych z palmy robili krzyżyki, umieszczali je jako ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków na stodołach, budynkach gospodarczych. Wbijali krzyżyki w pola uprawne, to miało zapewnić dobre zbiory i zabezpieczyć uprawy przed gradobiciem i innymi żywiołami.

W palmie każda roślina, każdy kolor ma symboliczne znaczenie, które często zaczerpnięte jest z tradycji i legend ludowych i różniło się w poszczególnych regionach Polski. Często materiał na palmy gromadzono latem rok wcześniej. Dzieci które temu towarzyszyły poznawały legendy, symbolikę i właściwości poszczególnych roślin.

Trzcina symbol władzy Jezusa, wręczony mu przed męką przez żołnierzy.
Gałązki lnu symbol szat, którymi był odziany Jezus.
Bazie wierzbowe symbolizują siłę, niezłomność, przetrwanie, będą chronić dom przed uderzeniami pioruna, a połknięcie kotka z poświęconej palmy uchroni przed chorobami gardła.
Jałowiec i sosna to symbol gwoździ, którymi przybito Jezusa do krzyża.
Gałęzie głogu przypominają o cierniowej koronie.
Brzozowe witki umieszcza się w palmie na pamiątkę biczowania.
Leszczy uważana za krzew Matki Bożej, to symbol nadziei i zwiastun wiosny
Bukszpan, barwinek, krzew borówki brusznicy wiecznie zielone symbolizują życie
Dereń poprzez swój kolor, nawiązuje do przelanej krwi Jezusa.

PRACA Z DZIECKIEM:

• Przygotuj z dzieckiem palmę, wyjaśniając mu symbolikę i znaczenie poszczególnych roślin.
• Zabierz dziecko na procesję – jest to publiczny hołd złożony Zbawicielowi.
• Przygotuj w domu stół nakryty obrusem na którym położycie palmy po powrocie z procesji.
• Niech głowa rodziny przeczyta fragment z Pisma Świętego o wjeździe Jezusa do Jerozolimy (J 12,12-16). Następnie odmówi modlitwę: Modlitwa ojca:

Jezu Wieczny Kapłanie, wszedłeś do Jerozolimy aby dokonać dzieła zbawienia na Krzyżu. Niech wszyscy dzisiaj wejdziemy w owocne przeżywanie tajemnic naszego odkupienia.

Ojciec czyniąc znak krzyża a wszyscy z nim błogosławi mówiąc: Niech krzyż Chrystusa będzie nasza chwałą i broni nas od wszelkiego grzechu na wieki wieków.

Dodatkowo:

• Program Ziarno – Niedziela Palmowa, kliknij TUTAJ.
• Piosenka Dzieci z Brodą „Ho hosanna”, kliknij TUTAJ.

Grafikę do Niedzieli Palmowej zobaczysz klikając na GRAFIKA 1.

Opracowano na podstawie:

• List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych – Kongregacja Kultu Bożego
• Tokarski J., Pielgrzymka Eterii. Wielki Tydzień w Jerozolimie, „Sodalis Marianus” 3 (1958), 17-21.
• Bogusław Nadolski, Liturgika t.II, Liturgia i czas, Pallotinum, Poznań 1991, s.63
• Leland Ryker, James C.Wilhoit, Tremper Longman III, Słownik Symboliki Biblijnej, Vocatio, Warszawa 1997.
• Urszula Janicka-Krzywda, Motywy przyrodnicze w legendach o Matce Bożej na Polskim Podkarpaciu, Peregrinus Cracoviensis, Zeszyt4, 1996
• Józef Wysocki, Rytuał Rodzinny, wys.WDR, 2003

Opracowała: s. M. Weronika Ortyl

WIELKI CZWARTEK

MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ WIELKIEGO CZWARTKU

Mszą sprawowaną w wieczór Wielkiego Czwartku rozpoczyna Kościół Paschalne Triduum. Przypomina ową Ostatnią Wieczerzę, kiedy to Pan Jezus, tej nocy, której był wydany i umiłował swoich na świecie do końca, ofiarował Bogu Ojcu pod postaciami chleba i wina swoje Ciało i swoją Krew, dał apostołom do spożywania oraz im i ich następcom w kapłaństwie nakazał, aby Je ofiarowali.

Jest to dzień szczególnej wdzięczności za kapłanów, z których duchowej posługi korzystamy niemal codziennie (sprawowanie sakramentów, celebrowanie Eucharystii, opieka duszpasterska, katechizacja). Niech w tym dniu nie zabraknie modlitwy w intencji kapłanów, w których ręce Jezus powierzył samego Siebie.

1. SYMBOLIKA WIELKIEGO CZWARTKU

Obrzęd umycia nóg

Przed rozpoczęciem Ostatniej Wieczerzy Pan Jezus umył Apostołom nogi. Był to gest oznaczający uniżenie Syna Bożego. Jezus – Mistrz i Nauczyciel – pokazał w ten sposób, że przyszedł po to, aby służyć i wezwał swoich uczniów, żeby Go w tym naśladowali. Okazując czynną miłość bliźnim – zaczynając od najbliższych w rodzinie – wypełniamy przykazanie miłości, zostawione nam przez naszego Pana i Zbawiciela.

Milczenie dzwonów i organów

Podczas pieśni „Chwała na wysokości Bogu” zabrzmią wszystkie dzwony w Kościele, które od tej pory zostaną wyciszone aż do ponownego „Chwała” w czasie Mszy Wigilii Paschalnej w sobotę. Dzwonki używane w czasie przeistoczenia zostają zamienione na kołatki, o głuchym i mniej przyjemnym brzmieniu. Kościół wycisza się i poważnieje, ponieważ wie, że Chrystus zostaje zdradzony i uwięziony.

Przeniesienie Najświętszego Sakramentu do ciemnicy

Po Komunii świętej następuje przeniesienie Pana Jezusa do przygotowanego przedtem tabernakulum znajdującego się w miejscu zwanym Ciemnicą. To symbol uwięzienia Jezusa w nocy przed męką. Podczas procesji przeniesienia używa się kołatek i śpiewa hymn Sław języku Tajemnicę. Przy ciemnicy do późnych godzin wieczornych trwa adoracja Najświętszego Sakramentu.

Zdjęcie z ołtarza świec, obrusu, mszału i krzyża.

Gest ten symbolizuje zakończenie wieczerzy, ale także odarcie Jezusa z szat i pozostawienie Go w samotności, ponieważ ołtarz jest symbolem Chrystusa i Jego ofiary. Aż do Mszy Wigilii Paschalnej ołtarz pozostaje pusty.

Otwarcie tabernakulum i pozostawienie go pustym.

Wyraźny znak, że Jezus nie przebywa już w tym miejscu, ale cierpi zamknięty w Ciemnicy i oczekuje na wyrok.

PRZEKAZ WIARY W RODZINIE

1. Przygotuj z dziećmi w domu modlitewny kącik na czas Triduum Paschalnego (biały obrus, świece, krzyż lub obraz z Panem Jezusem).
2. Włącz dzieci w przygotowanie stołu na uroczystą kolację wielkoczwartkową, na wzór Ostatniej Wieczerzy (umywanie nóg domownikom, dzielenie się chlebem, śpiew pieśni eucharystycznych).
3. Postarajcie się upiec chleb na wspólną kolację, którym się będziecie dzielić.
4. Przygotuj z dziećmi kartkę z wypisanymi imionami kapłanów, za których chcecie się w ten dzień szczególnie pomodlić.
5. Z Biblii dla dzieci przeczytaj teksty o Ostatniej Wieczerzy lub opowiedz to własnymi słowami, żeby dzieci bardziej rozumiały wykonywane przez Was czynności i gesty.
6. Po wspólnej kolacji zgromadźcie się w Waszym, przygotowanym wcześniej, „Wieczerniku” domowym na wspólną modlitwę, aby towarzyszyć Panu Jezusowi modlącemu się w Ogrodzie Oliwnym i przygotowującemu się na oddanie Swego życia za nasze grzechy.

ŚWIĘTOWANIE W DOMU

Wielki Czwartek jest świętem szczególnego rodzaju. Postarajmy się do wieczornej Mszy Wielkiego Czwartku zakończyć wszelkie prace domowe, by mieć czas na przeżywanie tajemnicy naszego zbawienia w łączności z naszym Zbawicielem i całym Kościołem.

Przeżycia religijne, które miały miejsce w kościele, przenoszone są pod dach rodzinny i tworzą jakby jedną nierozdzielną całość. Uczta eucharystyczna kontynuowana jest w uczcie rodzinnej. Dlatego przed pójściem do kościoła przygotowujemy mieszkanie, jak Wieczernik do Wieczerzy. Stół nakryty białym obrusem . Na nim można umieścić świecę jako znak obecności Chrystusa we wspólnocie rodziny i Pismo Święte. Po powrocie z kościoła rodzina gromadzi się wokół stołu nakrytego do wieczerzy. Liturgię rozpoczyna się od zapalenia świecy umieszczonej na środku stołu.

1. Umycie nóg

Pięknym momentem rozpoczęcia wspólnego świętowania będzie obrzęd umycia nóg domownikom przez ojca rodziny lub wspólnie sobie nawzajem. Ten gest uświadomi nam, że mamy sobie nawzajem pomagać i służyć. Obrzęd umycia nóg niech poprzedzi czytanie fragmentu Ewangelii św. Jana (J 13,1 – 17) oraz modlitwa:

Boże, miłości, dałeś nam przez swego umiłowanego Syna przykazanie nowe, abyśmy się wzajemnie miłowali, tą miłością, którą Ty sam nas umiłowałeś — nas nędznych, niegodnych, zbłąkanych, tą miłością, która sprawiła, żeś nam dał swego Umiłowanego Syna, aby był naszym Zbawieniem i naszym życiem. Prosimy Cię, Panie, daj nam na czas naszego przejścia przez ziemię zdolność zapominania krzywd, czyste sumienie, szczerość myśli, i prawdę słowa. Stwórz w nas serce zdolne kochać braci. Amen. (Rytuał rodzinny)

2. Łamanie chleba

Głowa rodziny bierze do ręki chleb lub kromkę – najlepiej jakby to był chleb upieczony w domu i rozdaje po kawałku wszystkim zebranym, wspominając łamanie Chleba przez Jezusa podczas Ostatniej Wieczerzy. Można tę czynność poprzedzić modlitwą, np.

Panie Jezu, Ty w Wielki Czwartek, w ostatni wieczór przed swoją Męką gorąco pragnąłeś spożyć ze swoimi ukochanymi uczniami Wieczerzę Paschalną. Wziąłeś wtedy w swoje ręce chleb, błogosławiłeś go, łamałeś i podałeś im mówiąc: Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy, to jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane. Podobnie po wieczerzy wziąłeś kielich napełniony winem i składając dzięki Twojemu Ojcu, podałeś ten kielich swoim uczniom mówiąc: Bierzcie i pijcie z niego wszyscy, to jest bowiem kielich Krwi mojej, nowego i wiecznego Przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To kazałeś im czynić na swoją pamiątkę. Chcemy teraz podzielić się tym chlebem i przyjąć go tak, jakbyśmy przyjmowali Ciebie w Chlebie Eucharystycznym. Wiemy, że to nie Ty, ale prosimy: Przyjdź do nas, do naszych serc tak, jakbyś przyszedł w Komunii. Przyjdź i zamieszkaj w nas. Przyjdź ze swoją miłością i ze swoją mocą. Przyjdź, abyśmy kochali się nawzajem, jak Ty nas ukochałeś i kochasz. Amen.

Teraz niech „głowa rodziny” podzieli chleb, który trzyma w rękach, rozrywając go na cząstki i w milczeniu rozda je pozostałym. W ciszy spożyjcie ten kawałek chleba, prosząc Jezusa, aby przyszedł do was – w ten sposób, jeśli możecie, przyjmijcie Komunię Duchową.

Spożywając kolację, nie spieszcie się. Cieszcie się swoją obecnością. Powiedzcie sobie coś miłego – że się kochacie. Nie uciekajcie od stołu za szybko. Jezus tam z wami będzie siedział milczący i cieszył się miłością między wami.

3. Domowa Ciemnica

Późniejszym wieczorem warto postarać się o czas modlitwy na pamiątkę Jezusowej modlitwy w Ogrodzie Oliwnym. Znów można przeczytać odpowiedni fragment Ewangelii, odmówić litanię do Krwi Chrystusa, różaniec lub koronkę. Postarajcie się dać Jezusowi tę godzinę obecności, o którą prosił tamtej nocy uczniów, a którzy zamiast czuwać, zasnęli.

Przykładowy przebieg wspólnej modlitwy wieczornej opracowanej na podst. materiałów duszpasterskich diecezji tarnowskiej:

Można zapalić świecę, wówczas prowadzący modlitwę mówi:

1. Światło Chrystusa.
2. Bogu niech będą dzięki.

Potem wszyscy klękają i wykonują znak krzyża, mówiąc:

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.

1. Panie Jezu, zanim udamy się na spoczynek, pra-gniemy pozostać jeszcze chwilę przy Tobie. Wiemy jak bardzo czasem potrzebujemy pocieszenia, kiedy jest nam ciężko i trudno. Tej nocy to Ty przeżywasz Twoją wewnętrzną walkę. I to Ty pragniesz być pocieszony przez nas. Pomóż nam być wytrwałymi w modlitwie.

Można zaśpiewać pieśń (albo odtworzyć ją z płyty lub z kanału YouTube i słuchać słów, które będą nastrajać do modlitwy), np. Ogrodzie Oliwny.

1. Teraz wysłuchajmy z uwagą słów z Ewangelii według św. Mateusza. Najlepiej odczytać z papierowego egzemplarza Pisma Świętego (Mt 26, 36-45). Można ją także opowiedzieć młodszym dzieciom, aby była bardziej zrozumiała.

[Po wieczerzy] przyszedł Jezus z Apostołami do ogrodu, zwanego Getsemani, i rzekł do uczniów: «Usiądźcie tu, Ja tymczasem odejdę tam i będę się modlił». Wziąwszy z sobą Piotra i dwóch synów Zebedeusza, począł się smucić i odczuwać trwogę. Wtedy rzekł do nich: «Smutna jest moja dusza aż do śmierci; zostańcie tu i czuwajcie ze Mną!» I odszedłszy nieco dalej, upadł na twarz i modlił się tymi słowami: «Ojcze mój, jeśli to możliwe, niech Mnie ominie ten kielich! Wszakże nie jak Ja chcę, ale jak Ty». Potem przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących. Rzekł więc do Piotra: «Tak, jednej godziny nie mogliście czuwać ze Mną? Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe».

(Jeżeli uznacie za stosowne możecie zakończyć tutaj czytanie fragmentu biblijnego)

„Powtórnie odszedł i tak się modlił: «Ojcze mój, jeśli nie może ominąć Mnie ten kielich, i muszę go wypić, niech się stanie wola Twoja!» Potem przyszedł i znów zastał ich śpiących, bo oczy ich były senne. Zostawiwszy ich, odszedł znowu i modlił się po raz trzeci, powtarzając te same słowa. Potem wrócił do uczniów i rzekł do nich: «Śpicie jeszcze i odpoczywacie? A oto nadeszła godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników».

1. Panie Jezu, chcemy Cię przeprosić za to, że nie zawsze jesteśmy tak wytrwali w modlitwie, jak tego od nas oczekujesz i bardziej przypominamy Apostołów, którzy śpią. Dlatego powtarzamy: Przepraszamy Cię, Panie Jezu.

• za niedbałe i szybkie odmawianie modlitwy
• za opuszczone pacierze rano lub wieczorem
• za odkładanie na potem modlitwy wieczornej
• za szukanie wymówek, kiedy ktoś nas zaprasza do modlitwy
• za naszą zbytnią ufność w siebie i brak wołania o Twoją pomoc
• za niedotrzymane obietnice w modlitwie.

W chwili ciszy pomyślcie, za co jeszcze chcecie przeprosić Pana Jezusa i własnymi słowami to wypowiedzcie. Zachęćcie również do takiej spontanicznej modlitwy najmłodszych domowników. Następnie odmówcie trzy razy.

Któryś za nas cierpiał rany, Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami.

Można zaśpiewać pieśń (albo odtworzyć ją z płyty lub z kanału YouTube i słuchać słów, które będą nastrajać do modlitwy), np. Ach, mój Jezu.

1. Panie Jezu, podczas modlitwy w Ogrójcu, Twoje serce było przepełnione strachem i lękiem. Wiedziałeś, że czeka Cię ogromne cierpienie. Dzisiaj na świecie tak wiele ludzi cierpi z powodu koronawirusa. Czują się bezradni i zagubieni. Nie są w stanie wszystkiego zrozumieć i jak naj-szybciej chcieliby wrócić do zwyczajnego życia sprzed kilku tygodni. Podobnie jak my, wiele innych osób od dłuższego czasu przebywa w domu. Nie możemy odwiedzać naszych bliskich. Nie możemy zobaczyć się z tymi, których kochamy, bo mieszkają gdzie indziej (należy wymienić te osoby, np. babcia, dziadek, może któryś z rodziców, kuzynostwo, koledzy, koleżanki, itd.). Bardzo nam ich brakuje i martwimy się o nich, zwłaszcza o tych, którzy są starsi i schorowani. Dlatego pragniemy teraz, tak jak Ty w Ogrójcu, prosić Boga, który jest kochającym Ojcem.

Powtarzamy: Zmiłuj się nad nami.

• spraw aby jak najszybciej skończyła się epidemia
• dodaj siły lekarzom i pielęgniarkom, którzy pomagają chorym
• daj powrót do zdrowia tym którzy są w szpitalach
• daj cierpliwość tym, którzy są zamknięci w domach (na kwarantannie)
• pociesz tych którzy płaczą po śmierci bliskich
• zachowaj w zdrowiu całą naszą rodzinę.

W chwili ciszy pomyślcie, o co jeszcze chcecie prosić Pana Jezusa i własnymi słowami to wypowiedzcie. Zachęćcie również do takiej spontanicznej modlitwy najmłodszych domowników. Następnie odmówcie wspólnie modlitwę:

Ojcze nasz...

Polećcie Bogu także zmarłych P. Panie Jezu, polecamy Ci też zmarłych, na całym świecie z powodu koronawirusa. Modlimy się też za zmarłych z naszej rodziny. (należy wymienić te osoby, można spontanicznie je dodawać, można zachęcić dzieci, aby wymieniały zmarłych). Następnie odmówcie trzy razy: Wieczne odpoczywanie…

1. Panie Jezu, Ty, po długiej modlitwie w Ogrójcu zgodziłeś się z wolą Twego Ojca w niebie. Przyjąłeś Krzyż i cierpienie dla naszego zbawienia, aby nas ocalić. Pragniemy teraz wzywać orędownictwa Twojej i naszej Matki, Maryi. Ona również zgodziła się z wolą Bożą, choć w innych okolicznościach. Dlatego wierzymy, że będzie naszą orędowniczką i zawsze weźmie nas w obronę przy grożącym niebezpieczeństwie utraty zbawienia.
2. Pod Twoją obronę… (lub Zdrowaś Maryjo…).

Grafikę do Wielkiego Czwartku zobaczysz klikając GRAFIKA 1 i GRAFIKA 2.

Opracowano na podstawie:

• Rytuał rodzinny – bp. Józef Wysocki, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2003
• List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych – Kongregacja Kultu Bożego.
• Miska, woda, ręcznik i chleb. Wielki Czwartek w domu (poradnik paraliturgiczny) https://pl.aleteia.org › 2020/04/09
• 5 symboli Wielkiego Czwartku, które musisz znać – https://deon.pl
• Przewodnik po Triduum Paschalnym (GN – https://liturgia.wiara.pl)
• Jak obchodzić Wielki Czwartek i Wielki Piątek w domowym kościele? – Portal Diecezji Tarnowskiej

Opracowała: s. M. Marcelina Zoń

WIELKI PIĄTEK – DZIEŃ ZBAWCZEJ MĘKI I ŚMIERCI JEZUSA NA KRZYŻU

Starajmy się, aby w naszej rodzinie w tym w dniu została uczczona Męka i śmierć Chrystusa na krzyżu. Niech będzie w naszym domu cisza pozwalająca przeżyć Misterium Męki i Śmierci Jezusa. Jest to dzień modlitewnej ciszy, ale nie żałoby. Stajemy w tym dniu pod krzyżem Jezusa, stajemy wobec milczenia Boga, który stał się posłusznym aż do śmierci krzyżowej. Wielki Piątek Męki Pańskiej w całym Kościele jest dniem pokuty, w którym obowiązuje zachowanie wstrzemięźliwości i postu.

Powiedz dzieciom, że Jezus kocha nas tak bardzo, że umarł, żebyśmy mogli dostać się do nieba. Krzyż jest znakiem miłości Pana Jezusa do nas. Krzyż zawieszamy też na ścianie i nosimy na sercu. Gdy mijamy kościół lub przydrożny krzyż, czynimy znak krzyża.

DROGA KRZYŻOWA

W kościołach odprawiane są nabożeństwa Drogi Krzyżowej. Postarajmy się w niej uczestniczyć.

LITURGIA WIELKOPIĄTKOWA

Wieczorem w kościele ludzie gromadzą się na liturgii wielkopiątkowej. Jeśli to jest możliwe do kościoła na liturgię wielkopiątkową udajemy się całą rodziną. Trwa ona długo i warto dzieci przygotować do tego przeżycia. Wyjaśnijmy im, że tego dnia nie ma Mszy św. Powiedzmy więc dzieciom przed pójściem do kościoła, że liturgia dzisiejsza będzie składała się z trzech części. Liturgia Słowa poprzedzona jest procesją i leżeniem krzyżem przez kapłanów przed obnażonym ołtarzem. Kapłani są ubrani w czerwone szaty, czerwień symbolizuje męczeństwo. Po powstaniu kapłan modli się i rozpoczyna się liturgia Słowa Bożego. Po odczytaniu proroctwa Izajasza i fragmentu Listu do Hebrajczyków czytany jest opis Męki Chrystusa z Ewangelii św. Jana. Liturgię Słowa Bożego kończy modlitwa powszechna.

Na zakończenie liturgii kapłan uroczyście przenosi Najświętszy Sakrament do tak zwanego Grobu Pańskiego, gdzie wierni będą przybywać na adorację i będą trwać na modlitwie aż do Mszy rezurekcyjnej. Warto całą rodziną udać się na adorację do Grobu Pańskiego.

ADORACJA KRZYŻA

Obecnie w naszych domach również starajmy się dzień ten przeżyć jak uczniowie Ukrzyżowanego Mistrza. W mieszkaniu powinien być wyeksponowany w szczególny sposób krzyż. Najlepiej umieścić go na stole na białej serwecie. O godzinie 15.00, godzinie śmierci Pana Jezusa, uklęknijmy z dziećmi na chwilę przed domowym ołtarzykiem i zapalmy świecę.

Po powrocie z kościoła z liturgii wielkopiątkowej po lekkim posiłku wszyscy członkowie rodziny gromadzą się wokół krzyża, obok którego zapalamy świece. Wszyscy klękają i dziękują w ciszy Chrystusowi za to, że zbawił nas przez śmierć na krzyżu. Następnie ojciec bierze krzyż i całuje stopy Chrystusa. Podaje krzyż do ucałowania wszystkim obecnym.

Warto tego dnia wyłączyć telewizory. Można też puszczać muzykę wielkopostną.

Co robić, gdy nasze dzieci przyzwyczajone są do telewizji, radia, gier komputerowych, jak wypełnić ten czas?

OTO KILKA PROPOZYCJI NA WSPÓLNY CZAS Z DZIECKIEM W WIELKI PIĄTEK:

• Posłuchajcie Audycji z serii „Przedszkole wiary JUNIOR” skierowanej jest do dzieci młodszych. Kliknij TUTAJ..
• Zaśpiewajcie Piosenkę Rysuję Krzyż. Kliknij TUTAJ. a także inne znane pieśni wielkopostne.
• Wybierzcie Biblię dla dzieci albo komiks i prostymi słowami opowiedzcie historię śmierci Pana Jezusa.
• Namalujcie wspólnie jedną ze scen Drogi Krzyżowej.
• Pokolorujcie drewniany krzyż.

PROPOZYCJE DROGI KRZYŻOWEJ:

• Droga Krzyżowa dla małych dzieci. Kliknij TUTAJ.
• Droga Krzyżowa dla dzieci z podkładem muzycznym. Kliknij TUTAJ.

Grafikę do Wielkiego Piątku zobaczysz klikając na GRAFIKA 1. 

Opracowano na podstawie:

• bp Józef Wysocki, Rytuał rodzinny, Wyd. Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2003
• Tydzień Wielki w rodzinie, portal niedziela.pl

Opracowała: s. M. Beata Pałkowska

MISTERIUM WIELKIEJ SOBOTY

Jest to dzień, kiedy poprzez ciszę, zamyślenie, post i modlitwę skupiamy się na Męce, Śmierci i Zstąpieniu do Piekieł Jezusa Chrystusa, oczekując zarazem Jego Zmartwychwstania. Patrząc na wystrój świątyni, szczególnym elementem jest Grób Jezusa z zasłonionym Welonem Najświętszym Sakramentem, obnażonym Ołtarzem, aby wierni mogli uczestniczyć indywidualnie w modlitwie przy Zbawicielu, bądź innych nabożeństwach organizowanych w świątyni.

Tego dnia nie ma Mszy świętej, natomiast Komunia jest udzielana tylko w formie Wiatyku.

Obecność w Kościele przeważnie jest z dwóch powodów, pierwszy jako nawiedzenie Zbawiciela w Grobie i Adoracja Krzyża, a drugi powód to świecenie pokarmów.

Błogosławienie pokarmów wyrasta z przekonania, że wszystko co mamy pochodzi od Boga, wszystko to jest dobre i należy wyrazić Mu swoją wdzięczność.

Do podstawowego kanonu święconki należą:

• chleb lub innego rodzaju pieczywo – to podstawowy i codzienny pokarm, ma on przypominać, że Chrystus zostawił ludziom siebie pod postacią Chleba eucharystycznego, z którego czerpie się siłę duchową;
• mięso i wędliny –  są  nawiązaniem  do  baranka  paschalnego  spożywanego  przez  Żydów  w  czasie  wieczerzy      Dla   chrześcijan,   prawdziwym,  nowym  Barankiem  Paschalnym,  który  sam  się  ofiarował za innych, jest Jezus Chrystus;
• baranek wielkanocny –  jest  jeszcze  bardziej  niż wędliny  symbolem  Chrystusa  Zmartwychwstałego  i zapowiedzą życia wiecznego w nawiązaniu do uczty Baranka  opisanej  w  Jego symbolika bardzo jasno nawiązuje do Chrystusa – Baranka,  na  którego  cześć  spożywa  się  śniadanie  wielkanocne; 
• jajka (pisanki lub kraszanki) –  ze  względu  na  to,  iż miały one bogatą symbolikę pogańską nie od razu zostały   przyjęte   w   pobożności      Dopiero  w   połowie   średniowiecza   zostały   zaakceptowane  jako  symbol  Zmartwychwstania  Chrystusa  i  Jego zwycięstwa  nad  śmiercią.  Obecnie  jajka,  bardziej  niż baranek,  stały  się  symbolem  Wielkanocy,  a  to  za sprawą nowego zwyczaju dzielenia się poświęconym jajkiem  przy  okazji  składania  sobie  życzeń  (na  wzór bożonarodzeniowego  opłatka).  To  świadczy  o  głęboko  zakorzenionej  w  człowieku  potrzebie  znaków  i  symboli,  za  pomocą  których  może  wyrazić  siebie  i swoje uczucia;
• sól – jako  przypomnienie,  że  ludzie  ochrzczeni  mają być  „solą  świata”,  dlatego  też  jest  znakiem  obrony przed zepsuciem światowym;
• chrzan – symbol goryczy Męki Pańskiej;
• ciasto (babka albo  mazurek)  –  symbol  słodyczy, która  jest  nagrodą  dla  wytrwałych  i  zapowiedzią  królestwa niebieskiego.

Koszyczek ze święconką ustrajany jest także zielonym bukszpanem, by ukazać, jak do życia powstaje także przyroda.

Kolejnym punktem tego dnia jest Liturgia Wigilii Paschalnej.

Zgodnie z bardzo dawną tradycją, ta noc  powinna być czuwaniem na cześć Pana. Wigilia,  którą się odprawia tej nocy wspominając świętą i wielką noc Zmartwychwstania Chrystusa, jest uważana za „matkę wszystkich świętych Wigilii”. W czasie tej Wigilii Kościół czuwając  oczekuje Zmartwychwstania Chrystusa i celebruje to zmartwychwstanie przez sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego Wigilia Paschalna, w czasie której Hebrajczycy czuwali w  nocy oczekując przyjścia Pana, aby ich wyzwolił z niewoli faraona, była przez nich  zachowywana jako doroczna pamiątka; była to figura przyszłej, prawdziwej Paschy Chrystusa,  nocy prawdziwego wyzwolenia, w której „Chrystus skruszywszy więzy śmierci, jako zwycięzca wyszedł z Otchłani”. Kościół  od  początku  obchodził  Paschę,  która  jest  uroczystością nad uroczystościami, przede wszystkim przez odprawienie nocy Wigilii.  Zmartwychwstanie Chrystusa jest bowiem podstawą naszej wiary i nadziei; przez chrzest i  bierzmowanie zostaliśmy wszczepieni w paschalne misterium Chrystusa, z Nim współumarli, współpogrzebani i współzmartwychwstali, razem z Nim będziemy królować. Ta Wigilia jest również oczekiwaniem powtórnego przyjścia Pana. Wigilia  Paschalna  ma  następujący  porządek: po liturgii światła i Orędziu Wielkanocnym (pierwsza część Wigilii), Kościół święty  rozważa cuda, których Bóg od początku dokonał dla swojego ludu (druga część Wigilii czyli  Liturgia słowa), aż do momentu, w którym razem z nowymi członkami odrodzonymi przez chrzest (trzecia część) Kościół zostaje wezwany na ucztę przygotowaną przez Pana, jako pamiątka Jego śmierci i zmartwychwstania, w oczekiwaniu na Jego powrót (czwarta część) „Tę noc spędzamy na czuwaniu, ponieważ Pan zmartwychwstał i w swoim ciele dla nas rozpoczął to życie, w którym nie ma żadnej śmierci ani snu; w ten sposób wskrzesił ciało z martwych, że już nie umrze i śmierć nie ma już nad nim władzy. Zmartwychwstały, któremu śpiewamy nieco dłużej czuwając, sprawi, że będziemy razem z Nim królowali żyjąc bez końca”: św. Augustyn Procesja, w której lud wchodzi do kościoła, powinna być prowadzona światłem paschału.  Izraelitów prowadził w nocy słup ognisty, chrześcijanie idą za Chrystusem zmartwychwstałym. Drugą część Wigilii stanowią czytania z Pisma świętego. Opisują  one główne zdarzenia  dziejów zbawienia. Wierni mogą je spokojnie rozważać, do czego pomaga im śpiew psalmów responsoryjnych, milczenie i modlitwa celebransa Wreszcie słowami Ewangelii ogłasza się Zmartwychwstanie Pańskie, co stanowi szczyt całej Liturgii słowa. Po Ewangelii nie należy opuszczać krótkiej homilii. Trzecią część Wigilii stanowi liturgia chrzcielna. Teraz w sakramentalnysposób celebruje się Paschę Chrystusa i naszą. Wyraża się to w sposób całkowity w tych kościołach, które mają chrzcielnicę, przede wszystkim wtedy, gdy odbywa się  chrześcijańskie wtajemniczenie  dorosłych  albo  przynajmniej  chrzest  dzieci.  Także  wtedy, gdy nie ma kandydatów do chrztu, w kościołach parafialnych odbywa się  błogosławieństwo wody chrzcielnej. Następuje odnowie nie przyrzeczeń złożonych na chrzcie. Wprowadza je pouczenie celebransa. Wierni stojąc i trzymając w rękach płonące świece  odpowiadają na pytania. Potem zostają pokropieni wodą. W ten sposób gesty i słowa przypominają im chrzest, który otrzymali. Sprawowanie Eucharystii stanowi czwartą część Wigilii i jej szczyt, ponieważ Eucharystia jest w pełni sakramentem paschalnym, mianowicie pamiątką ofiary krzyżowej i obecnością Chrystusa zmartwychwstałego, dopełnieniem wtajemniczenia chrześcijańskiego i przedsmakiem Paschy wieczystej.

Zadanie dla całej Rodziny: Wyłącz wszystkie media w domu tego dnia aby było zewnętrznie cicho. W ten sposób wytłumaczysz najlepiej dziecku że to jest dzień ciszy, tęsknoty za Zbawicielem, który umarł, zstąpił do piekieł, ale z nadzieją na Jego Zmartwychwstanie.

Grafikę do Wielkiej Soboty zobaczysz klikając GRAFIKA1.

Opracowane na podstawie:

• Święte Triduum Paschalne na podstawie Mszału Rzymskiego diecezji polskich.
• List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu świąt wielkanocnych, Kongregacja Kultu Bożego Prot. N. 120/88
• Wielka Sobota – Portal Diecezji Tarnowskiej.

Opracowała: s. M. Dorota Gościńska

CZAS WIELKANOCNY

Obchód Paschy trwa przez czas paschalny (wielkanocny), albowiem pięćdziesiąt dni od Niedzieli Zmartwychwstania do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego obchodzi się z wielką radością jako jeden dzień świąteczny, co więcej – jako „wielką niedzielę”.

Niedziele tego okresu uważa się za niedzielę Wielkanocy i tak się je nazywa; mają one pierwszeństwo przed wszystkimi świętami Pańskimi i przed wszystkimi uroczystościami.

Ten święty okres pięćdziesięciu dni kończy się Niedzielą Pięćdziesiątnicy. Wspominamy w nią zesłanie daru Ducha Świętego na apostołów, początki Kościoła oraz jego posłania do wszystkich ludów, narodów i języków.

Właściwością świąt paschalnych jest to, że cały Kościół cieszy się odpuszczeniem grzechów. Dostępują go nie tylko ci, którzy odradzają się we Chrzcie świętym, lecz także ci, którzy już od dawna zaliczają się do grona przybranych dzieci.

Przyjmowanie Komunii Świętej w tym okresie, jest jednym z przykazań kościelnych.

1. Niedziela Wielkanocna Zmartwychwstania Pańskiego

1). Procesja rezurekcyjna przed Mszą Świętą w Niedzielę Wielkanocy

• wcześnie rano, przed pierwszą Mszą św. w Niedzielę Wielkanocy wystawia się Najświętszy Sakrament w Grobie Pańskim (bez okrycia monstrancji welonem),
• krótka procesja ze śpiewem pieśni „Wesoły nam dzień dziś nastał”,
• Procesja obchodzi dzisiaj wyjątkowo kościół trzy razu wokoło.
• Na czele procesji niesiony jest krzyż z zawieszoną na ramionach stułą koloru czerwonego oraz figura zmartwychwstałego Chrystusa i paschał.
• po przyjściu do kościoła śpiewa się pieśń „Przez Twoje święte Zmartwychwstanie” lub „Przed tak wielkim sakramentem” po czym kapłan odmawia modlitwę oraz udziela błogosławieństwa.

2) Liturgia Mszy św. (w dzień)

• Msza św. w Niedzielę Wielkanocy sprawowana jest bardzo uroczyście (rozbudowana liturgia)
• przy rozesłaniu wiernych i przez całą oktawę dodaje się podwójne „Alleluja”.

2. Poniedziałek Wielkanocny

• Śmigus – Dyngus. Godziny przedpołudniowe Poniedziałku Wielkanocnego przeżywane są pod znakiem wody tak święconej jak i zwykłej (…).

W całej Polsce znany jest zwyczaj „śmigus-dyngus” – oblewanie się nawzajem wodą (…). Różnie tłumaczy się genezę i znaczenie tego ludowego zwyczaju. Dla nas niech pozostanie on znakiem, że wszyscy zostaliśmy obmyci wodą Chrztu świętego i nigdy nie możemy zapominać o swej godności chrześcijańskiej i o tym, że zanurzeni w śmierci Chrystusa, wraz z Nim powstaliśmy z martwych i wkroczyliśmy „w nowe życie” (Rz 6,4).

• Popołudnie dnia dzisiejszego w dawnej polskiej tradycji spędzane było na spacerach w plenerze. Spacery te przybierały często charakter pielgrzymki.(…).

Ewangeliczny ten zwyczaj jest jakby udramatyzowaniem wydarzenia paschalnego, jakie miało miejsce w drodze z Jerozolimy do Emaus, a które szczegółowo opisał św. Łukasz (24, 13-25)

3. Świętowanie każdej niedzieli

 (…) świętujemy niedzielę, aby wspominać chwalebne zmartwychwstanie naszego Pana Jezusa Chrystusa nie tylko w dzień Wielkanocy, ale każdego tygodnia…

Choć udział w Eucharystii jest sercem niedzieli, nie należy rozumieć, że na tym wyczerpuje się obowiązek świętowania tego dnia. Dzień Pański jest bowiem dobrze przeżyty, jeżeli cały jest przeniknięty wdzięczną i czynną pamięcią o zbawczych dziełach Boga. Dlatego uczniowie Chrystusa powinni się starać, aby także inne wydarzenia dnia, nie mające charakteru liturgicznego – spotkania w gronie rodziny czy przyjaciół, różne formy rozrywki – odznaczały się pewnym stylem, który pomaga wyrażać pośród zwyczajnego życia pokój i radość Zmartwychwstałego. Na przykład nawet zwykłe spotkanie rodziców i dzieci może stać się sposobnością nie tylko do wzajemnego otwarcia się n siebie i do dialogu, ale także do wspólnej, głębszej refleksji, która pozwala wprowadzić pewne elementy formacyjne.

4 . Symbole i znaki Zmartwychwstania Pańskiego

1). Ogień

Symbolika ognia jest bardzo bogata. Ogień daje światło i ogrzewa, oczyszcza, spala i niszczy, dawniej odstraszał dzikie zwierzęta. Podążanie za światłem rodzi nadzieję, a nawet radość z kroczenia słuszną drogą do celu. Podobnie jak bez wody, bez światła życie jest niemożliwe. Dla chrześcijan ogień dający światło jest znakiem Chrystusa – Światłości świata, która rozprasza ciemności i wskazuje jedyną drogę prowadzącą do zbawienia.

2). Paschał – światło Chrystusa

Świeca paschalna, czyli paschał przypomina słup ognia, który przez pustynię prowadził naród wybrany do ziemi Obiecanej. „Bóg jest światłością, a nie ma w Nim żadnej ciemności”. Paschał jest znakiem Chrystusa Zmartwychwstałego – Światłości świata Wskazuje na to krzyż na jego środku i pięć otworów symbolizujących rany Chrystusa. Litery greckiego alfabetu A i Ω (alfa i omega) oraz liczba wskazująca na bieżący rok oznaczają, że Chrystus jest panem Czasu, początkiem i kresem wszystkiego. Płonący paschał symbol Zmartwychwstałego wskazuje również na Jego Ofiarę miłości (świeca się spala), która obejmuje wszystkich ludzi.

3). Baranek

W Starym Testamencie na Paschę Bogu składano ofiarę z baranka. Według Izraelitów ofiara z baranka miała przebłagać Boga za grzechy. Baranek był także znakiem przymierza, które Bóg zawarł ze swoim ludem po wyprowadzeniu go z niewoli egipskiej. Baranek jest również symbolem niewinności, jest figurą Chrystusa, prawdziwego Baranka, który gładzi grzechy świata. Chrystus jest Barankiem nowej i wiecznej Paschy, który został zabity i swoją Krwią nabył dla Boga wszystkich ludzi. Baranek Paschalny przedstawiany ze zwycięskim sztandarem przypomina, że Chrystus przez ofiarę na krzyżu pokonał grzech i śmierć. Baranek otwierający pieczęcie księgi w Apokalipsie jest częstym motywem liturgii.

4). Krzyż z czerwoną stułą

Od dnia Wigilii Paschalnej przy ołtarzu jest krzyż, na którym zawiesza się czerwoną stułę wskazującą na godność kapłańską Chrystusa. On jest Najwyższym i Wiecznym Kapłanem, który złożył Ojcu siebie samego w krwawej Ofierze. Dlatego stuła ma kolor czerwony.

5). Figura Chrystusa

W okresie Wielkanocy, aż do Wniebowstąpienia Pańskiego, przy ołtarzu jest także figura Chrystusa w czerwonej szacie, znak Jego zbawczej Męki, z ręką uniesioną ku górze w geście błogosławieństwa. W drugiej ręce Chrystus trzyma chorągiew – znak Jego zwycięstwa, nawiązujący do słów: „Odwagi. Jam zwyciężył świat” (J 16,33).

6.) Alleluja

Od Wigilii Paschalnej aż do Wielkiego Postu (do Środy Popielcowej) rozbrzmiewa w liturgii radosny śpiew „Alleluja” z języka hebrajskiego dosłownie znaczy „chwacie Jahwe”, czyli chwalcie Boga, Pana. W Starym Testamencie okrzyk „Alleluja” wyrażał radość i podziw dla wielkich dzieł Bożych. „Alleluja” uroczyście intonowane w dniu Zmartwychwstania Chrystusa ogłasza Jego zwycięstwo. Śpiew „Alleluja” w czasie liturgii wyraża także radość ze spotkania z Bogiem we wspólnocie Kościoła. Jako aklamacja ściśle związana z Wielkanocą, jest również wyznaniem wiary w zwycięskie zmartwychwstanie Chrystusa i wdzięczności za dokonane przez Niego Odkupienie.

7.)  Jajko

Do głównych symboli wielkanocnych należy także jajko. W wielu kulturach oznacza nowe życie i odrodzenie. Ponieważ Chrystus przez swoją śmierć na krzyżu i zmartwychwstanie pokonał śmierć i przez sakramenty wielkanocne obdarza wierzących w Niego nowym życiem, jajko jest symbolem nowego życia, którego źródłem jest Misterium Paschalne Chrystusa.

8). Woda

Woda jest konieczna do życia. W tradycji judeochrześcijańskiej Bóg w historii zbawienia posługuje się wodą. Duch Święty i Jego łaska porównywane są do wody dającej życie. W czasie chrztu woda obmywa z grzechu i odradza do nowego życia. Pokropienie  i przeżegnanie się wodą święconą przypomina przyjęty chrzest.

BŁOGOSŁAWIEŃSTWO STOŁU W DOMU PRZED UROCZYSTYM POSIŁKIEM W NIEDZIELĘ ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO.

Spotkanie przy wspólnym stole jednoczy rodzinę. Niech nie zabraknie go w rodzinie w tym szczególnym czasie Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Klimat rodzinny, a także bogata symbolika wielkanocnego stołu wraz z modlitwą niech pozwolą doświadczyć Obecności Zmartwychwstałego Pana i radości z tego, że On żyje wśród nas.

Wielkanocna radość ze spotkania ze Zmartwychwstałym Panem w czasie wspólnotowej celebracji Eucharystii w kościele, przenosi się do domu i łączy ze świątecznym posiłkiem (śniadaniem) po obchodach wigilii paschalnej i/lub po procesji rezurekcyjnej ogłaszającej zmartwychwstanie Chrystusa. Po przyjściu z kościoła rodzina gromadzi się na wspólnym posiłku, aby przedłużyć radość paschalną w Kościele.

Spożywane w rodzinnym gronie  pobłogosławione pokarmy, podkreślają wyjątkowość dnia Zmartwychwstania Pańskiego. Połączone z dziękczynieniem Bogu za pokarm dla ciała, przyczynia się do budowania rodzinnej wspólnoty. Znakiem wzajemnej życzliwości i miłości jednoczącej rodzinę jest dzielenie się święconym jajkiem wraz z krótkimi życzeniami wielkanocnymi.

Ojciec rodziny lub przewodniczący zapala świecę umieszczoną na stole i mówi:

Chrystus zmartwychwstał. Alleluja.

Wszyscy odpowiadają:

Prawdziwie zmartwychwstał. Alleluja.

Następnie ktoś z uczestników odczytuje tekst Pisma Świętego: 1 Tes 5,16-18.

„Zawsze się radujcie, nieustannie się módlcie. W każdym położeniu dziękujcie, taka jest wola Boża w Jezusie Chrystusie względem was”.

Po odczytaniu słowa Bożego ojciec rodziny lub przewodniczący mówi:

Módlmy się:
Z radością wysławiamy Ciebie Panie Jezu Chryste, który po swoim zmartwychwstaniu ukazałeś się uczniom przy łamaniu chleba. Bądź z nami, kiedy w wdzięcznością spożywać będziemy te dary, i jak dzisiaj w braciach przyjmujemy Ciebie w gościnę, przyjmij nas jako biesiadników w Twoim Królestwie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.

Wszyscy: Amen.

Po posiłku ojciec rodziny lub przewodniczący mówi:

Uczniowie poznali Pana. Alleluja.

Wszyscy: Przy łamaniu chleba. Alleluja.

Módlmy się:

Boże, Źródło życia, napełnij nasze serca paschalną radością i podobnie jak dałeś nam pokarm pochodzący z ziemi, spraw, aby zawsze trwało w nas nowe życie. Które wysłużył nam Chrystus przez swoją śmierć i zmartwychwstanie i w swoim miłosierdziu nam go udzielił.

Wszyscy: Amen.

OŁTARZYK DOMOWY

Warto przygotować w domu wspólnie z dziećmi ołtarzyk rodzinny, na którym może być umieszczona figurka lub obrazek Zmartwychwstałego Chrystusa, rodzinny paschał, kwiaty.

W ołtarzyku można zamieścić do rozważania w gronie rodzinnym teksty z Pisma Świętego mówiące o Zmartwychwstaniu np.

• Oto dzień, który Pan uczynił,

Radujmy się w nim i weselmy. Alleluja. (Ps 118,24)

• Jeśliście razem z Chrystusem powstali z martwych,

Szukajcie tego, co w górze, gdzie przebywa Chrystus… (Kol 3,1)

• Chrystus został ofiarowany jako nasza Pascha.
• Odprawiajmy nasze święto w Panu. Alleluja. (1 Kor 5,7b-8a)
• Zostań z nami Panie, gdyż ma się ku wieczorowi i dzień się już nachylił (Łk 24, 34)
• Pan rzeczywiście zmartwychwstał i ukazał się Szymonowi (Łk 24,34)
• Uradowali się zatem uczniowie ujrzawszy Pana (J 20,20)
• Chrystus powstawszy z martwych już więcej nie umiera, śmierć nad Nim nie ma już władzy (Rz 6,9)

ZWYCZAJE I OBRZĘDY WIELKANOCNE

Rodzina jest niezastąpionym miejscem przekazywania i zachowywania zwyczajów i tradycji. Warto je przekazywać dzieciom, one pozwalają głębiej przeżywać świętowanie, umacniają więzy rodzinne i jednoczą członków rodziny np. pozdrawianie się wielkanocnym pozdrowieniem, wykonanie paschału do rodzinnego ołtarzyka, czy dekoracja świąteczna domu wykonana wspólnie razem z dziećmi.

1. Pozdrowienie wielkanocne

Począwszy od papieża Grzegorza Wielkiego chrześcijanie w tym dniu pozdrawiali się słowami: „Chrystus Zmartwychwstał!” Odpowiedź brzmiała: „Prawdziwie Zmartwychwstał!”
W ciągu całego więc Okresu Wielkanocnego, lub choćby w same Święta Wielkanocne, pozdrawiajmy się słowami: Chrystus Zmartwychwstał! – Prawdziwie Zmartwychwstał!

2. Dekoracja domów

Począwszy od poniedziałku Wielkiego Tygodnia, robiono w domach gruntowne porządki, które w połączeniu z budzącym się na wiosnę życiem miały swój niepowtarzalny nastrój i klimat. Odświeżanie mieszkań oraz dekorowanie wnętrza i porządkowanie całej posesji wiązało się z przygotowaniem do świątecznych i uroczystych przeżyć rodzinnych.

Obecnie dawne sztuczne kwiaty zastępują coraz częściej doniczki wspaniałych hortensji, wonnych hiacyntów, różnokolorowych prymulek i azalii oraz cięte żonkile, kalie i tulipany, które zdobią na Wielkanoc szczególnie nasze kościoły.

Bardzo popularne jest również zasiewanie do doniczek zboża (pszenica, owies, jęczmień) oraz rzeżuchy, które w połączeniu z barankiem i pisankami są wspaniałą wielkanocną dekoracją.

3. Paschał rodzinny

Znakiem obecności Chrystusa Zmartwychwstałego jest paschał. Dlatego w wieczór wigilii paschalnej w domu chrześcijańskim umieszcza się paschał rodzinny, którego błogosławieństwa dokonuje ojciec w obecności całej rodziny. Jeżeli wszyscy członkowie rodziny brali udział w obchodzie wigilii paschalnej, można posłużyć się formą skróconą błogosławieństwa paschału. Starajmy się jednak, aby ta ceremonia miała miejsce w każdej rodzinie chrześcijańskiej.

Paschał jest to okazała świeca z umieszczonymi na niej symbolami wielkanocnymi, takimi jak: baranek, pięć małych krzyżyków symbolizujących pięć ran Chrystusa, postać Zmartwychwstałego czy też napis „Alleluja”. Symbole te mogą wykonać dzieci z pomocą rodziców i umieścić je na czystej świecy. Tak przygotowany paschał rodzinny (dekorowany zielenią i świeżymi kwiatami) może stać się najbardziej wyraźnym znakiem obecności  Chrystusa w rodzinie w ciągu całego okresu wielkanocnego.

Winien on płonąć w czasie uroczystego śniadania wielkanocnego i innych posiłków oraz modlitw i spotkań rodzinnych. Może płonąć niemal cały dzień Niedzieli Wielkanocnej.

Na okres wielkanocny umieszczamy paschał rodzinny w centrum ołtarzyka domowego. Ozdabiany zielenią i kwiatami, a także często płonący, budzi w sercach dzieci i rodziców na nowo radość, jaką przeżywali Apostołowie „ujrzawszy Pana”.

Formuła skrócona błogosławieństwa paschału rodzinnego

Ojciec: W tę najświętszą noc, w której Pan nasz, Jezus Chrystus, zmartwychwstając przeszedł ze śmierci do życia, gromadzimy się w naszej wspólnocie rodzinnej. Pragniemy z radością przeżywać wśród nas obecność Zmartwychwstałego Pana. Znakiem tej obecności będzie świeca paschalna. Prośmy dobrego Boga, by ją pobłogosławił.

Następuje chwila modlitwy w milczeniu

Wszechmocny wieczny Boże, który w słupie ognia prowadziłeś lud Boży poprzez pustynię, pobłogosław tę świecę wielkanocną i spraw, niech będzie znakiem obecności w naszej rodzinie

Zmartwychwstałego Chrystusa. Pragniemy iść za blaskiem Jego światła. Niech więc dostąpimy świąt wiekuistej światłości. Który żyjesz i królujesz przez wszystkie wieki wieków.

Wszyscy: Amen.

Ojciec zapala paschał i mówi:

1. Niech światło Chrystusa chwalebnie zmartwychwstałego zagości w naszych sercach.
2. Bogu niech będą dzięki.
3. Alleluja, Alleluja, Alleluja, Chrystus został ofiarowany jako nasza Pascha. Odprawiajmy nasze święto w Panu. Alleluja, Alleluja, Alleluja.
4. Chryste, Synu Boga Żywego, przyjmij od nas to święte czuwanie w Noc Paschalną – i daj nam radość, jaką tylko Ty dać możesz ludzkiemu sercu. Tobie chwała na wieki.
5. Tobie chwała na wieki.

Na zakończenie możemy zaśpiewać pieśń wielkanocną. Jeśli jakiekolwiek względy przemawiają za tym, błogosławieństwo paschału rodzinnego według formy skróconej można przenieść na niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego i dokonać go przed uroczystym śniadaniem.

Grafikę do Niedzieli Wielkanocnej zobaczysz klikając na GRAFIKA 1, GRAFIKA 2, GRAFIKA 3, GRAFIKA 4.

Opracowano na podstawie:

• List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos; 37-41
• Czesław Krakowiak, Święte Triduum Paschalne w Mszale Rzymskim Pawła VI i Liturgii Godzin, Liturgia i teologia; Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 2017; s. 94-120
• Bp Józef Wysocki, „Rytuał Rodzinny” Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2003, s. 363 – 431
• Jan Paweł II, List Apostolski Dies Domini o świętowaniu niedzieli, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos; nr 19, nr 52

Opracowała: s. M. Edyta Piekarz