Specjaliści

W dobie pandemii i kwarantanny znacznie wzrósł wpływ cyfrowych mediów na nasze życie. Pomagają nam one przetrwać ten trudny czas, załatwić wiele spraw, zrobić zakupy, skontaktować się z bliskimi ,a nawet pracować i uczyć się bez wychodzenia z domu.

Obok niewątpliwych korzyści wynikających z używania mediów cyfrowych warto zastanowić się też nad  zagrożeniami, które wynikać mogą bądź to z nadużywania cyfrowych dobrodziejstw, bądź to z niskich kompetencji cyfrowych.

Warto weryfikować i selekcjonować wiadomości pod względem ich rzetelności i pochodzenia, gdyż nie  wszystko, co przeczytamy w Internecie, jest prawdziwe. Coraz częściej w przestrzeni Internetu pojawiają się  tzw. fake news (ang. fałszywe wiadomości). Poświęcamy też mediom coraz więcej czasu, często kosztem rodziny, bądź kontaktów z przyjaciółmi.  Korzystanie z nich w sytuacjach, kiedy tego nie powinno się robić (np. podczas przechodzenia przez jezdnię, w trakcie prowadzenia samochodu), zmniejsza bezpieczeństwo nasze i innych w realnym świecie. Zdarza się też stosowanie przemocy w sieci, ubliżanie innym, wulgaryzmy, oszczerstwa , szykanowanie kogoś, podszywanie się pod kogoś, celowe zaognianie dyskusji, dezinformacja. Ogłaszając w sieci o tym, jak się dziś czujemy, co robimy, gdzie jesteśmy, powoduje, że tracimy swą prywatność, co może być wykorzystane niekoniecznie w dobrym celu. Natłok informacji i spędzanie wielu godzin  w sieci powoduje przemęczenie, zaburzenia w relacjach bezpośrednich, może prowadzić do wad postawy, a nawet  do uzależnienia.

A jak to wygląda w przypadku małych dzieci?

Mózg małego dziecka nie jest przygotowany na przetwarzanie szybko zmieniających się bodźców wzrokowych emitowanych przez telewizję, komputer, tablet czy telefon. Dlatego:

• Do 2 roku życia (wielu psychologów twierdzi, że nawet do 3 roku życia) dziecko NIE MOŻE W OGÓLE oglądać telewizji (tv nie może nawet grać „w tle”);
• 2-latek nie powinien oglądać bajki dłużej niż 10 minut dziennie 
• 3-latek nie powinien oglądać bajki dłużej niż 15-20 minut dziennie
• 4-5 latek nie powinien oglądać bajki dłużej niż 30 minut dziennie
• 5-7 latek nie powinien oglądać bajki dłużej niż 60 minut dziennie

Zaglądnij TUTAJ.

W przypadku dzieci, które przejawiają trudności w nabywaniu mowy, często zaleca się całkowity zakaz oglądania telewizji. Prof. Cieszyńska w wywiadzie udzielonym D. Laskowskiej mówi ,że „dziecko nie powinno mieć żadnego kontaktu z nowymi technologiami, dopóki nie nauczy się budować pełnych zdań i zadawać pytań. “ Pełny, bardzo ciekawy tekst dostępny jest na stronie, kliknij TUTAJ.

Jarzące się ekrany hipnotyzują dzieci i – jak twierdzi dr Nicolas Kardaras w książce ”Dzieci ekranu. Jak uzależnienie od ekranu przejmuje kontrolę nad naszymi dziećmi i jak je wyrwać z transu” – „nienaturalnie stymulująca natura ekranu elektronicznego, niezależnie od jego treści, sieje spustoszenie we wciąż rozwijającym się układzie nerwowym i zdrowiu psychicznym dziecka na różnych poziomach – poznawczym, behawioralnym i emocjonalnym.”

Telewizja, jak piszą w swojej książce psycholodzy z wieloletnim doświadczeniem „bardzo silnie ingeruje w działanie ludzkiego mózgu. Wprowadza go w stan letargu i redukuje aktywny obszar do części odpowiedzialnej za przetwarzanie wzrokowe. Upośledza koncentrację i możliwość uczenia się. Telewizja zaburza sen, przez co utrudnia przenoszenie informacji do pamięci trwałej. Na dłuższą metę oglądanie telewizji zwiększa ryzyko demencji i choroby Alzheimera.”(Minge N., Minge K. ”Jak uczyć się szybciej i skuteczniej”).

O wpływie telewizji i gier komputerowych pisze też w swoich książkach prof. Spitzer i zachęca „abyśmy poważnie pomyśleli o ograniczeniach w zakresie wzrokowo-duchowej strawy naszych dzieci”, bowiem „istnieje poważny związek między oglądaniem przemocy w telewizji i przemocą w rzeczywistym świecie” (Spitzer M. „Jak uczy się mózg”). Autor Cyfrowej demencji stwierdza też, że „jedynie bezpośrednia komunikacja z drugim człowiekiem jest podstawą głębokiego przetwarzania informacji” i – jak podaje dalej – „Czas spędzany przed ekranami i monitorami przez dzieci poniżej trzeciego roku życia jest czasem straconym” (Spitzer M. “Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci”).

Zainteresowanym tematem polecam cytowane w powyższym tekście książki :

• Kardaras N. Ph. D. ”Dzieci ekranu. Jak uzależnienie od ekranu przejmuje kontrolę nad naszymi dziećmi – i jak je wyrwać z transu”, przeł. A. Jarosz, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2018.
• Minge N., Minge K. ”Jak uczyć się szybciej i skuteczniej”, Wydawnictwo Samo Sedno, Warszawa 2017.
• Spitzer, „Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci”, przeł. A. Lipiński, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2013.
• Spitzer, „Jak uczy się mózg”, przeł. M. Guzowska -Dąbrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN,Warszawa 2012

oraz artykuły dostępne w Internecie:

• zaglądnij TUTAJ.
• zobacz jeszcze TUTAJ.
• i „coś” na koniec znajdziesz TUTAJ.

Ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową

Bazą dla ćwiczeń słuchowych jest właściwe funkcjonowanie analizatora słuchowego, który odbiera bodźce słuchowe, analizuje jego elementy, łączy w całość dźwiękową. Proces ten doskonali się wraz z językowym rozwojem dziecka i nazywany jest analizą i syntezą dźwiękową.

Ćwiczenia słuchowe opierają się na rozpoznawaniu dźwięków pochodzących z otoczenia oraz na słuchowej analizie mowy.

Przykłady ćwiczeń:

Co słyszę? – Wsłuchiwanie się i wyłapywanie dobiegających z otoczenia dźwięków  np. kapanie wody, warkot samochodu, szczekanie psa itp.

Z której strony słychać dźwięk? -Dziecko ma zasłonięte oczy i ma wskazać źródło dźwięku.

Czyj to głos? Dzieci siedzą w kręgu, dziecko z zasłoniętymi oczami ma rozpoznać, które dziecko się  odezwało.

Który przedmiot wydał dźwięk? Najpierw poznajemy jakie dźwięki wydają przedmioty np. brzęk kluczy, stukanie dwóch patyków, zmięcie gazety, stukanie łyżeczką o szklankę itp. ,a następnie zasłaniamy parawanem przedmioty i dzieci maja rozpoznać, który przedmiot było słychać.

Co to za instrument? Rozpoznawanie instrumentów po ich dźwiękach.

Kogo  lub co słychać? Rozpoznawanie głosów zwierząt lub dźwięków towarzyszących czynnościom z nagrań np. kliknij TUTAJ lub TUTAJ.

Gdzie się ukrył? Chowamy budzik lub minutnik, dziecko ma znaleźć dzwoniący, schowany przedmiot. Może też określić miejsce, czyli np. na parapecie, w szufladzie, pod kocem.

Czym jestem? Zgadywanka- kogo dziecko naśladuje. Może też być jak w naszej ochronce z rymowanką –         ”Leży kamyczek na środku podwórka, pod kamyczkiem dziurka, a w tej dziurce co ?Nie wiadomo co…” Jedno dziecko w środku kręgu naśladuje głos zwierzęcia lub inny dźwięk, pozostałe dzieci odgadują. Dziecko, które odgadnie siada w środku kręgu  i wymyśla inny dźwięk.

Powtórz co usłyszałeś Mówimy do dzieci szeptem lub przez papierową tubę, a wybrane dziecko ma powtórzyć. Najpierw mogą to być pojedyncze słowa, później zdania proste, później  zdania złożone. Dzieci mogą zaznaczać liczbę usłyszanych w zdaniu słów.

Dzięcioł– Naśladowanie ilości i tempa uderzeń np. ołówkiem w drewnianą tabliczkę, ale tak ,by dziecko nie kontrolowało tego wzrokiem np. (. . .),(.. .),(. .. ..),(… .)itp. lub obrazowanie ułożeniem klocków, kredek albo guzików.

Wyklaskiwanie rytmu piosenek czy wierszyków

Wyróżnianie wyrazów w zdaniu np. Tata pije sok.- Pytamy: Ile jest wyrazów w zdaniu? Jaki jest pierwszy wyraz ? Jaki jest ostatni wyraz? Można obrazować klockami.

Wyróżnianie sylab w wyrazie , można wspomagać się klaskaniem, można też segregować obrazki według ilości sylab w wyrazie.

Kończenie słów – Podajemy jedną sylabę dzieci  kończą np. mu – mucha, mury, muchomor itp.

Wyróżnianie głosek w wyrazach na końcu i na początku zaczynamy od samogłosek, później spółgłoski np. oko,  osa, ul, lody, buty, samolot itp.

Jedzie pociąg załadowany przedmiotami na głoskę … -wyszukiwanie przedmiotów rozpoczynających się  daną głoską .

Robot -Wypowiadanie pojedynczych głosek a dziecko tworzy z nich słowo i może wybierać właściwy obrazek.

Głoskowy pociąg– Podajemy słowo, jego ostatnia głoska  jest początkową głoską wyrazu następnego np. kot- tramwaj- jabłko- osa- aparat- tort- tablica itp. kliknij TUTAJ.

–  przykładowa karta do wydruku, należy zacząć od kota 🙂

Tworzenie nowego wyrazu z pierwszych głosek przedmiotów przedstawionych na obrazkach np. kliknij TUTAJ – przykładowa karta do druku.

Niektóre przykłady zaczerpnięto z książek:

1. Datkun -Czerniak „Logopedia. Jak usprawniać mowę dziecka”
2. Spałek, C.Piechowicz- Kułakowska”Jak pomóc dziecku z wadą wymowy”

Należy je prowadzić w przewietrzonym pomieszczeniu z dziećmi nie przechodzącymi  choroby górnych dróg oddechowych, stosować przerwy lub prowadzić na zmianę z innymi ćwiczeniami.
Ćwiczenia oddechowe mają na celu m. in. kształtowanie oddychania brzuszno – przeponowego, wydłużanie fazy wydechowej.

• nabierając powietrza robimy „balonik „ z buzi i wypuszczamy powietrze powoli albo balonik pęka „ z hukiem”;
• przepychanie powietrza w buzi z jednego policzka do drugiego;
• zdmuchiwanie płatków kwiatów- nabieranie powietrza nosem a wydmuchiwanie ustami;
• chłodzimy gorącą zupę- dmuchanie na ułożone w kształt talerza ręce lub talerzyk zabawkowy;
• chuchamy na lusterko;
• puszczanie baniek mydlanych;
• dmuchanie na piórka, kawałki papieru, wiatraczki, malutkie pomponiki lub styropianowe kulki, mogą być zawieszone na nitce lub zdmuchiwane z płaskiej powierzchni;

Ćwiczenia logopedyczne oddechowe #2 – Logofrajda ćwiczenia oddechowe – zobacz TUTAJ ->  https://www.youtube.com/watch?v=xt65q5hfPf8  

Ćwiczenia logopedyczne oddechowe #3 – Logofrajda ćwiczenia oddechowe – zobacz TUTAJ ->  https://www.youtube.com/watch?v=239TTWW9NfI

• dmuchanie na płomień świecy ,mocno -tak, aby zgasł lub powoli aby drgał, ale nie gasł;
• dmuchanie na serpentyny, wężyki papierowe;
• „gol”- wdmuchiwanie papierowych kuleczek do bramki zrobionej z dwóch klocków;
• zabawa w parach -przedmuchiwanie szpulki lub piłeczki z końca stolika do drugiego;
• wyścigi szpulek lub piłeczek – która pierwsza dotrze do końca stolika lub rozciągniętej mety np. ze sznurówki – zobacz TUTAJ – > https://www.youtube.com/watch?v=zA85oayoC2Q

• przedmuchiwanie piłeczki wzdłuż toru zrobionego ze sznurówek lub klocków;
• kołyszemy misia – leżąc układamy misia na brzuchu wciągamy powietrze nosem wydychamy ustami tak , aby miś się kołysał, ale nie spadł;
• usypiamy lalę—na wydechu wymawiamy ciągle samogłoskę .,uciszamy wszystkich  ci…
• nadmuchujemy balonik- dmuchamy 4 razy a później powietrze ucieka ssss…
• Bawimy się samogłoskami – na wydechu  z wydłużeniem brzmienia samogłoski  mówimy aaa…,eee…,iii…,ooo…,uuu…,
• wymawiamy po dwie samogłoski;
• ..-sygnał policyjnego samochodu
• ..– sygnał karetki pogotowia
• ..sygnał wozu strażackiego
• osiołek-..bawimy się samogłoskami i spółgłoskami- spółgłoski i samogłoski,które dziecko realizuje poprawnie łączymy razem i wypowiadamy je na wydechu :np. ba,bo,be,bu,by; fa, fo ,fe,fu, fy ;  ka,ko,ke, ku, ky…
• bawimy się zdaniami: wypowiadamy na wydechu kilka razy zdania: np. Miła mała Mania lub wyliczankę :Jeden, dwa,Ola lalkę ma, jeden ,dwa…
• tulipanki -wychodzimy od przysiadu wdech i rośniemy powoli wydmuchując powietrze ,aż do postawy stojącej;
• śmiejemy się : jak pan- ha,ha,ha; jak pani hi,hi,hi…jak miś he,he,he możemy też to robić cicho lub głośno;
• śpiewamy piosenki np.

https://www.youtube.com/watch?v=PQ0-vg-FimE

https://www.youtube.com/watch?v=i6jnXanLvuU

https://www.youtube.com/watch?v=hMl74Mm6tgU

• recytujmy wierszyki np.

https://czasdzieci.pl/czytanki/dz,14-rymowanki_wyliczanki_dzieci.html

https://www.superkid.pl/rymy-i-rymowanki

https://www.sosrodzice.pl/wierszyki-ktorych-z-latwoscia-nauczysz-przedszkolaka/

Niektóre przykłady zaczerpnięto z książek:

1. Datkun-Czerniak „Logopedia. Jak usprawniać mowę dziecka”
2. Kozłowska „Zabawy logopedyczne i łatwe ćwiczenia”

Celem ćwiczeń jest poprawa i doskonalenie sprawności narządów mowy biorących udział w procesie artykulacji, ponieważ by uzyskać poprawne brzmienie różnych głosek budujących słowa lub zdania narządy te muszą w krótkim czasie wykonać szybko, precyzyjnie i rytmicznie szereg ruchów.

Czas trwania tych ćwiczeń to ok. 5 min. najlepiej prowadzić je w formie zabawowej i łączyć z innymi ćwiczeniami. Z dziećmi mającymi tendencję do interdentalnej wymowy ( pozycja języka między zębami) nie należy wykonywać ćwiczeń języka poza linią zębów, aby nie pogłębiać tej skłonności.

Przykłady ćwiczeń:

• smok ziewa – buzia otwarta szeroko
• smok zamyka paszczę – górne zęby łapią za dolną wargę
• robot– dolne zęby łapią górna wargę
• rybka – otwieranie i zamykanie ust
• zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, wewnętrzna strona policzków przylega do łuków zębowych, wargi tworzą „zajęczy pyszczek”
• całuski dla mamy, taty babci, dziadzia- cmoknięcia jak przy całusie
• mam wąsy– utrzymywanie słomki lub czystej kredki między nosem a górną wargą
• uśmiech – dzióbek – usta rozciągnięte w uśmiechu -usta ściągnięte w dzióbek
• nic nie powiem – mocna zaciśnięcie rozciągniętych warg
• parskanie
• łopata– żądło – język szeroki i język ostry
• łakomy miś-oblizywanie szeroko otwartych warg ruchem okrężnym – w prawo, później w lewo
• zabawa w chowanego– wysuwanie języka na zewnątrz i cofanie w głąb jamy ustnej
• liczenie zębów– dotykanie czubkiem języka kolejnych zębów- górnych i dolnych
• cukierek– wypychanie policzków czubkiem języka, stukamy palcem w policzki po kolei sprawdzając czy jest cukierek
• malarz– język to pędzel, który maluje różne kształty: kropki, kółka
• wahadło– język przesuwa się od jednego do drugiego kącika ust
• jedzie konik – szybko. wolno- kląskanie językiem
• naleśnik – zawijanie języka w poprzek
• rurka– zwijanie języka wzdłuż
• chrapanie, ziewanie

Przykłady ćwiczeń można obejrzeć:

• https://www.youtube.com/watch?v=7jZVm-C5BJ8
• https://www.youtube.com/watch?v=Lod1r88h61I
• https://www.youtube.com/watch?v=ByPswCAGrq8

Można też opowiadać historyjki łącząc z ćwiczeniami np.

Bajka  o czarownicy

Baba Jaga mieszka w buzi, wymiata kurze i pajęczyny ( język unosimy do podniebienia twardego), myje lampę  (dotykamy językiem górnych zębów) i czyści komin (dotykamy językiem do górnej wargi). Następnie Baba Jaga myje okna, najpierw jedno potem drugie (wypychamy policzki językiem).Później Baba Jaga szoruje podłogę (język leży za dolnymi zębami, jak przy wymowie głoski „a” i poruszamy nim poziomo), próg (dotykamy językiem dolnych zębów) i schody (dotykamy językiem dolnej wargi).Teraz Baba Jaga trzepie dywan (delikatnie przygryzamy zębami język). Baba Jaga wyszła na próg,  patrzy w prawo (język w prawy kącik ust) i w lewo (język w lewy kącik ust). Słyszy, że jedzie czarodziej na koniu (kląskanie językiem).Czarodziej wita się z Babą Jagą (cmokanie, całusy). Baba Jaga częstuje czarodzieja herbatą, ciastkami. Siedzą, piją i rozmawiają (ble, ble…). Czarodziej się żegna (całusy) i odjeżdża na koniu (kląskanie językiem).Koń się cieszy, że wraca do domu (parskanie wargami).Baba Jaga jest zmęczona, ziewa (ziewanie) i zasypia (chrapanie).

lub inne przykłady: Kliknij TUTAJ.

1. Zadbaj o dużą dawkę różnorodnego ruchu dla dziecka (w domu i na świeżym powietrzu)

2. Dostarczaj różnych bodźców ruchowych (przedsionkowych- równowaga, proprioceptywnych –

czucie głębokie, dotykowych – chodzenie boso po różnym podłożu, dotykanie różnych faktur –

piasek, lepienie dłońmi ciasta)

3. Dzieci nadmiernie pobudzone (skaczą, biegają bez opamiętania). Mów do nich powoli i ścisz głos (będą musiały się skupić na tym co mówisz). Zastosuj tzw. masażyki które działają wyciszająco.

Przykłady – pozycja leżenia na brzuchu:

– ,,Pizza”.

– pomasuj dziecko dłońmi lub przetaczaj piłkę po plecach, dłoniach i nogach dziecka) możesz użyć piłek różnej wielkości i ciężarze.

– ,,Naleśnik” zawijanie w koc (głowa na zewnątrz) powolne odwijanie.

4. Zadbaj o prawidłową pozycję siedzącą przed telewizorem, komputerem.

5. Przypominaj dziecku o prawidłowej postawie ciała w trakcie różnych, codziennych aktywności (ale nie za często, bo przyniesie to odwrotny skutek).

6. Obserwuj jak chodzi i biega – czy wykonuje kroki równej długości i z takim samym obciążeniem.

7. Dziecko, które nie chce się ruszać, możesz zachęcić wprowadzając krótkie ćwiczenie, ale potraktujcie to jako zabawę a nie obowiązek (takie podejście zmobilizuje dziecko). W następnym dniu powtórzcie ćwiczenie i dodajcie kolejne i zróbcie tak przez kilka dni. Następnie stwórzcie nowy zestaw ćwiczeń (może maluszek będzie chciał sam wymyśleć zadanie).

8. Zwróć uwagę, czy często zdarza mu się w kogoś lub w coś wpadać i potykać się, może to być związane z wiekiem rozwojowym (małe dzieci, gdy coś ich zainteresuje, nie zwracają uwagę gdzie idą), ale może to świadczyć o wadzie wzroku, lub zaburzeniach sensorycznych.

9. W dobie koronawirusa bardzo ważne są ćwiczenia oddechowe. Im większa pojemność płuc i umiejętność właściwego oddychania, tym łatwiej radzić sobie z przebiegiem wirusa.

10. Kilka wskazówek dotyczących zabaw na trampolinie:

 – trampolinę postaw na równym terenie i dbaj o stan techniczny sprzętu.

 – przed skokami krótka rozgrzewka (kilka przysiadów i skłonów, krótkie zabawy biegowe po

podwórku), to zapobiega kontuzjom.

 – ,,Pusta buzia” – dopilnuj, by dziecko w trakcie skakania nie miało nic w buzi ( grozi to zachłyśnięciem).

  –  ,,Godzinę po posiłku” – skakanie tuż po posiłku, może doprowadzić do wymiotów.

  –  na trampolinie skacze nie więcej niż dwoje dzieci ze zbliżoną wagą. Dziecko o mniejszej masie ciała jest bardziej narażone na kontuzje.

• wspomaganie rozwoju psychoruchowego dzieci
• rozwijanie świadomości własnego ciała i otaczającej przestrzeni
• usprawnianie ruchowe
• dzielenie przestrzeni z innymi osobami nawiązywanie właściwych relacji
• wpływa stymulująco na rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy dziecka.

W tego typu ćwiczeniach uczestniczy zwykle kilka osób. Oczywiście w obecnych warunkach tylko członkowie najbliższej rodziny (rodzice, rodzeństwo). Ćwiczenia bazują na prostocie i naturalności.

Przykłady ćwiczeń:

1. ,, Fotelik” dziecko siedzi na kolanach rodzica (na dywanie). Rodzic odbija się stopami od podłoża przechylając się z dzieckiem do tyłu kładąc się na dywanie i wracając do pozycji siedzącej.

2. ,,Mosty i domki” dorosły w klęku podpartym. Dziecko przechodzi pod (dołem) i nad (górą). Można zrobić zamianę, dorosły przechodzi dołem i górą a dziecko  jest ,,domkiem”.

3. ,,Przeszkoda” dorosły leży na brzuchu ręce i nogi odchylone w bok. Dziecko pokonuje przeszkodę uważając by nie podeptać-  ręki, nogi, tułowia. Po czym następuje zamiana (dziecko się kładzie na podłożu).

3. ,,Wagoniki” dorosły i dziecko siedzą na dywanie tworząc ,, foteliki – wagoniki” należy się poruszać do przodu i do tyłu. Może wziąć udział więcej osób.

4. ,,Leżanka” dorosły leży na podłodze (na brzuchu), dziecko leży brzuchem na plecach dorosłego. Kołysanie się wraz z dzieckiem na boki, przesuwanie się do przodu i do tyłu.

5. ,,Rolowanie po podłodze” Dorosły siedzi na podłodze przy leżącym obok dziecku. Dorosły stara się powoli przetoczyć dziecko. Podczas wykonywania tej czynności, na chwilę zatrzymuje dziecko na boku i przez moment kołysze je w tej pozycji.

6. ,,Masażyki- pisarzyki” Dorosły siedzi na podłożu a przed nim lezy dziecko na brzuchu.  Dorosły wykonuje masażyk ( przesuwa całą dłonią po plecach, ugniata, uderza opuszkami palów) ,,Wycieczka nr 1” dorosły stoi przed leżącym na podłodze dzieckiem i chwyta dziecko za dłonie  i nadgarstki i delikatnie ciągnie go po podłodze.

8. ,,Wycieczka nr 2” ćwiczenie zbliżone do wcześniejszego ale rodzic chwyta dziecko powyżej stawu skokowego i powoli przesuwa do przodu.

9. ,, Spychacz nr 1” dorosły i dziecko siedzą na podłodze oparci o siebie plecami. Dorosły przesuwa ,,przepycha” dziecko do przodu odpychając się rękami i stopami od podłoża. Po czym następuje zamiana, dziecko przepycha dorosłego.

10. ,,Spychacz nr 2” dziecko leży na podłodze na plecach. Dorosły zwrócony twarzą do boku dziecka, opiera stopy o jego ciało ( okolica pasa biodrowo-barkowego) i stopami przesuwa dziecko do przodu.

11. ,,Odklejanie” dorosły klęczy obok leżącego na plecach na podłodze dziecka,Dziecko ciałem przywiera ,,przykleja się” do podłogi. Dorosły próbuje podnieść ,,odkleić” dziecko od podłogi.

12. ,,W potrzasku” Dziecko siedzi na podłodze z ugiętymi kolanami (plecy proste), ręce oparte z tyłu o podłoże. Dorosły klęczy zwrócony przodem do dziecka. Dziecko siedząc mocno dociska kolana do siebie a rodzic z wyczuciem (bez używania dużej siły) próbuje rozdzielić kolana.

13. ,, Skała” Dorosły przyjmuje pozycję siadu klęcznego, dłonie oparte na dywanie. Dziecko siedzi tyłem za dorosłym i próbuje ,,przesunąć ,,skałę”.

Układ przedsionkowy znajduje się w uchu wewnętrznym i jest niezwykle precyzyjny, rejestruje zmianę ruchu nawet o jeden stopień (w szczególności ruchy głowy)

Odpowiada za:

• utrzymanie właściwego napięcia mięśniowego
• utrzymanie równowagi podczas wykonywania różnych czynności i w trakcie zabawy
• umożliwia prawidłowe ustawienie głowy podczas pracy stolikowej (nauka)
• ma wpływ na prace mięśni gałek ocznych (istotne przy czytaniu i pisaniu)

Należy zwrócić uwagę aby przedstawione poniżej ćwiczenia nie trwały zbyt długo ponieważ mają działanie mocno symulujące. Dzieci będą nadmiernie pobudzone a inne będą odczuwały mdłości, zawroty głowy, ogólnie złe samopoczucie. Wykorzystaj je jako przerywniki między nauką, telewizją.

Przykładowe ćwiczenia działające na układ przedsionkowy

1. ,,Piłka w roli głównej”. Średniej wielkości piłkę (z mniejszą też można spróbować)

*  Dziecko siada na piłce, stopy na podłożu, skakanie góra- dół. Dodatkowym zadaniem jest dotknięcie maskotki trzymanej przez dorosłego (nie za wysoko), tak by dziecko po rozbujaniu, mogło do niej sięgnąć.

Jeśli maluch nie dostaje do podłoża stopami, trzymaj dziecko za ręce (dla bezpieczeństwa) a ono  samo próbuje ,,hopać ‘’ góra-dół. A jeśli to jest za trudne, stań za dzieckiem, trzymaj za biodra, dociskając biodra do piłki i nieco zwalniając. W ten sposób wprawiając w ruch.

*Dziecko leży przodem na piłce ,balansując do przodu i do tyłu i odbijając się naprzemiennie  stopami a później rękami do podłoża. Dla utrudnienia układamy na podłożu drobne rzeczy ( przed dzieckiem) Jego zadaniem jest przesuwanie  się na piłce do przodu,  zabranie jednej rzeczy cofnięcie do tyłu i odłożenie po prawej stanie np. do pudełka, następną rzecz odkłada po lewej.

*Dziecko leży przodem na piłce, za piłką leży np. miś, dziecko chwyta misia stopami i nie gubiąc maskotki przesuwa się po piłce do przodu i ido tyłu

2. ,,Przetaczenie się”

* dziecko  przetacza się po dywanie (pamiętaj aby zawsze przetaczało się w obie strony)

*,, przetaczanie z budowaniem wieży z klocków” .Leżenie przodem na podłożu, przed dzieckiem  leżą klocki np. lego i w odległości ok. 2m również kładziemy klocki. Zadaniem dziecka jest wpiąć  klocek, przetoczyć się 2m. dalej i zrobić to samo (buduje dwie niewielkie wieże).

Zadanie może okazać się trudniejsze ponieważ należy kontrolować kierunek przetaczania

* ,,Tunel” jeśli dziecko posiada w domu ,,tunel” może przetaczać się w tunelu;

* ,,Koc” – zawiń dziecko w koc (głowa na zewnątrz) złap za koniec koca i  odwiń dziecko  (początkowo rób to powoli, obserwuj reakcje dziecka);

* ,,Koc” ponownie zawiń dziecko w koc, ale ręce dziecka uniesione nad głową, trzyma maskotkę – odwiń  malucha;

* przeciąganie dziecka na kocu w siadzie, leżeniu przodem, leżeniu tyłem.

3. ,,Obroty i przysłowia”

* dziecko siedzi na krześle obrotowym i obraca się mówiąc lub powtarzając przysłowie lub wierszyk

1. ,,Kwiecień plecień bo przeplata, trochę zimy trochę lata” obracając się w jedną stronę i  powtarza to samo obracając się w drugą stronę.

*,,Wkręcanie śruby”  dziecko siedzi na podłożu, obraca się w jedną stronę ,,wkręca śrubę” obracając się w przeciwną stronę odkręca śrubę”.

 4. ,,Mała piłka”

* dwie osoby odwrócone tyłem do siebie, wykonują skręt tułowia podają sobie piłkę i  odbierając z drugiej strony (stopy bez ruchu) -zmień kierunku podawania piłki.

*pozycja jak wyżej, tylko w rozkroku. Podawanie piłki górą (nad głową) i przekazanie dołem (między  nogami)- zmień kierunku podawania piłki.

Korzystanie z różnych sprzętów stymuluje układ przedsionkowy a place zabaw dostarczają dzieciom wielu takich doznań.

• zjeżdżanie ze zjeżdżalni w pozycji siedzącej, leżenia tyłem i przodem głową w dół
• zabawy na karuzeli
• bujanie się na bujakach
• wspinanie się na drabinkę, czy konstrukcje wspinaczkowe
• trampolina

Ale to plac zabaw.!!! A co zrobić jeśli( tak jak teraz) nie ma do nich dostępu…

Może uda się w domu zrobić namiastkę placu zabaw

1. ,,Domowa trampolina”. Jest kilka sposobów

• wykorzystaj łóżko po którym może skakać maluch
• wyciągnij materac z łóżka i połóż na podłodze (dziecko skacząc, nawet gdy upadnie, nie powinno sobie zrobić krzywdy)
• rozłóż na podłożu koce, śpiwory, kołdry lub poduszki (połóż warstwowo, stwórz miękkie podłoże)

Jeśli dzieci mają trudności ze zgięciem kolan i oderwaniem stóp od podłoża , chwyć je za ręce i siłą swoich mięśni prowokuj ruch góra-dół. Z czasem same zaczną uginać kolana i początkowo wspinać się na palce aż  do wykonania podskoku.

2.,, Domowe Huśtawki”. Kołysanie przód-tył i na boki:

–   hamaki, huśtawki zamocowane do futryny drzwi świetnie się  sprawdzą

– ,, Koc w roli głównej”

• ,,Bujanie w kocu” dwoje dorosłych trzyma koc (każdy za dwa rogi), dziecko leży na plecach lub na brzuchu . Należy unieść koc z dzieckiem i kołysać (w zależności od ułożenia dziecka na kocu, może być kołysane na boki lub przód- tył). Może to zadanie wykonać jedna  dorosła osoba, chwytając za cztery rogi koca.
• ,,Bujanie na linie ” dwie dorosłe osoby trzyma za końce zrolowany koc. Dziecko kładzie się na podłodze , obejmując rękoma i nogami zrolowany koc. Rodzice unoszą do góry końce zrolowanego koca i lekko kołyszą dziecko.
• ,, Huśtawka” koc zrolowany , dwie dorosłe osoby trzymają za jego końce. Dziecko siada na kocu, a dorośli unoszą koc delikatnie huśtają malucha (zadanie dość trudne dla dziecka).

3. ,,Pojazdy”. Do stymulacji układu przedsionkowego posłużą różne pojazdy. Jeśli nie w ogrodzie czy na podwórku, to warto je wnieść do domu (nawet przy małej powierzchni mieszkalnej) Dla dziecka będzie to jakaś odmiana.

•  hulajnoga
• rowerek biegowy
• rowery ( trójkołowy, z bocznymi kołami, czy na dwóch kołach)

Czy zastanawiałaś (eś) się jakiej siły używasz do podniesienia szklanki z wodą, a jakiej do uniesienia swojego dziecka , albo jaki mechanizm odpowiedzialny jest za to że stawiasz stopę na podłożu z właściwą siłą? Jak to się dzieje, że potrafisz z zamkniętymi oczami dotknąć palcem nosa? Za te mechanizmy odpowiada czucie głębokie, znajdujące się w mięśniach, ścięgnach i więzadłach. Bodźce te są odczytywane i przetwarzane przez układ proprioceptywny który wysyła informacje o kierunku, sile i nacisku jaki należy zastosować, by prawidłowo wykonać ruch lub konkretne zadanie.

Układ proprioceptywny ściśle współpracuje z układem dotykowym i przedsionkowym, wpływa na:

– utrzymanie równowagi,

• płynność ruchów, i ruchy precyzyjne ( ubieranie się, zapinanie guzików)
• właściwe napięcie mięśniowe,
• dobór intensywności (siły) ruchu
• świadomość ciała w przestrzeni,
• kształtowanie i rozwój funkcji ruchowych, czuciowych i poznawczych
• orientację w położeniu poszczególnych części ciała (bez kontroli wzroku)

 A oto kilka ćwiczeń stymulujących układ przedsionkowy:

I Skoki obunóż w miejscu, do przodu, do tyłu, na boki, przeskoki z nogi na nogę

– zabawa w ,,Klasy”

– zabawa w ,,Klasy” z zatrzymaniem i zabraniem z pola rzuconego wcześniej kamyka

II  ,, Drabinka”. Wykonaj na podłodze drabinkę, wykorzystując w tym celu sznurki, liny, nitki itp.

Pokaż  maluchowi jak można skakać np.

1. Skok obunóż z pola na pole, skoki jednonóż (najpierw jedna potem druga noga).
2. Skoki naprzemiennie na zewnątrz i do środka tego samego pola.
3. Skoki do środka i na zewnątrz tego samego pola.
4. Prawa noga w środku, lewa na zewnątrz pola, skok w bok (lewa w środku a prawa na zewnątrz i tak do końca).
5. Podobnie jak wyżej, prawa noga w środku lewa na zewnątrz, przeskok na następne pole i lewa
   w środku, prawa na zewnątrz

Jeśli dla dzieci ćwiczenia będą łatwe, mogą spróbować wykonać  skoki tyłem. Ale znając ich wyobraźnię, same wymyślą swoją wersję skoków. Te ćwiczenia nie tylko oddziałują na czucie głębokie, ale również ćwiczą pamięć ruchową i równowagę.

III. Zawiń dziecko w folię bąbelkową lub koc (maluch leży na brzuchu, głowa na zewnątrz). Przetaczaj piłkę po plecach i nogach z lekkim dociskiem. Możesz zamiast piłki użyć rąk, stosując lekki docisk lub np. wałka do ciasta (będzie nieco zabawnie).

IV. Można wykonać ,,masażyki” na plecach. Dziecko leży na brzuchu a rodzic / rodzeństwo robi np. ‘’Pizzę”.

Małe dzieci do 3 r. życia mają po wewnętrznej (podeszwowej) stronie stopy poduszeczki tłuszczowe i jest to całkiem naturalne. Po 4 roku życia stopa się zmienia i kształtuje. Należy bacznie obserwować : czy tworzy się już zarys prawidłowej stopy (z wcięciem przyśrodkowym) i czy stopa nie ucieka do środka (koślawość)

Co należy robić by stopa prawidłowo się kształtowała:

• ważna jest systematyczna aktywność fizyczna z elementami podskoków, skoków (wzmacnianie układu więzadłowo – mięśniowego)
• chodzenie boso po zróżnicowanym podłożu już od najmłodszych lat, wtedy  gdy maluch rozpoczyna przygodę z chodzeniem.
• odpowiednie obuwie : z szerokim przodem (pozwala na swobodne ruchy palców) oraz elastyczny zapiętek.

 A jak należy ćwiczyć stopy…Zaczynamy od rozgrzewki

# chodzenie na palcach i piętach do przodu i do tyłu
# rolowanie (wałkowanie) stopami po kijku- przód – tył (można wykorzystać kij od miotły) -pozycja siedząca na dywanie lub na krześle
# chodzenie po wyznaczonej linii ( można na podłodze nakleić taśmie malarską).

  Należy zwrócić uwagę aby dziecko stawiało całą stopę na taśmie (piętę również)

# W pozycji siedzącej bicie braw stopami (stopy skierowane do siebie)
#  Ćwiczenia z piłką

• pozycja siedząca na dywanie, piłka między stopami (podeszwy stóp skierowane do siebie) – uniesienie piłki i powolne opuszczanie, podrzucanie piłki , rzucanie przed   siebie, lub do drugiej osoby, przerzucanie piłki za głowę (maluch może próbować przerzucić piłkę stopami za głowę z pozycji siedzącej, lub trzymając piłkę kładzie się na plecach i w ten sposób przerzuca za głowę.
• dziecko, leżąc na podłożu (blisko ściany) i przetacza piłkę stopami po ścianie (góra-dół).

W tych ćwiczeniach można wykorzystać piłki średniej wielkości. Ciężar piłki może być różny (niektóre dzieci wolą cięższe piłki, lekkie mogą być mało wyczuwalne i częściej wypadać) 

# Ćwiczenia chwytne (praca mięśni zginaczy podeszwowych stóp) Chwytanie palcami stóp różnych przedmiotów- chusteczek, kredek, małych kamyczków, guzików itp.

# ,,Palce w górę i w bok” (praca mięśni prostowników i odwodzicieli stóp)

# ,,Wachlarz” próba oddalenia (odwiedzenie) palców od siebie.

• pozycja stojąca lub siedząca na krześle – unoszenie palców w górę i opuszczanie
• połóż woreczek na grzbietowej części stóp, palce w górę i maszerowanie po pokoju  tak by nie upuścić woreczka (zmiana druga stopa).

Te ćwiczenia wpływają na zwiększenie ruchomości w stawach skokowych i we wszystkich drobnych stawach stóp i palców. Zwiększają również siłę mięśniową i wpływają pozytywnie na układ więzadłowy. Częściowo wpływają na korygowanie płaskostopia lub płasko-koślawego ustawienia stóp, ale na ogół są wstępem do ćwiczeń właściwych. 

Korzystaj z YouTube – wejdź na Klub Rodzica TUTAJ i TUTAJ.