Aby trafnie określić rodzaj związku Eucharystii z życiem społecznym należy podkreślić, że nauczanie społeczne Kościoła odwołuje się do istnienia podstaw filozoficznych, które pozwalają tworzyć każdą społeczność ludzką, aż do społeczności ogólnoświatowej. Jeśli przyjmiemy, że społeczność ludzkości to wizja społeczności ogólnoświatowej opierającej się na określonych podstawach filozoficznych, jak: wspólna natura ludzka, wspólny cel ostateczny, a w szczególności społeczna natura człowieka, to należy podkreślić, że chrześcijaństwo dodaje do tych podstaw zasadę miłości i jedności w Mistycznym Ciele Chrystusa.
Oznacza to, że siły budujące życie społeczne są dwojakiego porządku – istnieją racje naturalne i nadprzyrodzone. W swoim nauczaniu Ojciec Święty Jan Paweł II odwołuje się do motywów naturalnych, jak również nadprzyrodzonych. Oznacza to, że w trosce o budowanie życia społecznego liczą się zarówno racje pierwszego, jak i drugiego rodzaju. Jest to oczywistą konsekwencją tzw. integralnej prawdy o człowieku; a dokładniej prawdy o jego godności. Jan Paweł II mówiąc o człowieku, zwraca uwagę na jego wymiar doczesny, jak i wieczny.
Prezentując integralną koncepcję człowieka, należy również wspomnieć o społecznym charakterze natury ludzkiej. Katolicka nauka społeczna podkreśla konieczność życia w społeczeństwie. Charakter społeczny ludzkiej natury wyraża się w fakcie, że każdy człowiek, komunikując się z innymi ludźmi, tworzy wartości, które można zrealizować tylko w społecznej współpracy. U podstaw takiego rozumienia życia społecznego znajduje się teza o dynamicznym charakterze ludzkiej natury. O ile bowiem w aspekcie istnienia człowiek jest bytem samodzielnym i doskonałym, o tyle w aspekcie działania jest dynamicznym, zdolnym do rozwoju i wzrastania w godności. Oczywiście działanie to, polegające na realizacji i rozwoju naturalnych predyspozycji tkwiących w ludzkiej naturze, zawsze powinno być zgodne z tą naturą. Zgodność tę wyznacza więc ludzka natura, ostatecznie – Bóg, Stwórca natury.
Powróćmy w tym miejscu do zasadniczej myśli zawartej w niniejszym przedłożeniu. Oprócz naturalnych sił sprzyjających budowaniu życia społecznego istnieją również nadprzyrodzone. Komunia św. i głębia przeżyć związana z przyjęciem Jezusa do swego serca ożywia i motywuje jedność z innymi w Jezusie Chrystusie. Jan Paweł II często odnosił się do potrzeby odczytywania bliskości z innymi z faktu przeżycia jedności z Jezusem Chrystusem w Komunii św. W ten sposób Komunia św. jawi się jako wielka szkoła integralnej prawdy o człowieku, który – stosownie do rozumienia siebie samego – interpretuje życie społeczne.
Komunia św. jest siłą wyzwolenia z dziedzictwa nienawiści i egoizmu. Ojciec Święty zauważa: „Niech więc Eucharystia świadczy wobec wszystkich nas, drodzy bracia i siostry, moi rodacy, o tej miłości, którą Chrystus do końca nas umiłował! Niech oczyszcza nasze sumienia z martwych uczynków (por. Hbr 9,14). Jak nieodzowne jest takie świadectwo! Jak twórcze! Tylko taka miłość „do końca” (por. J 13,1) zdolna jest „oczyszczać sumienia” (por. Hbr 9,14), zdolna jest przezwyciężać w człowieku to wszystko, co należy do dziedzictwa pierworodnego grzechu. Musimy się zaś wciąż wyzwalać z tego dziedzictwa. Musimy wyzwalać się z dziedzictwa nienawiści i egoizmu, bo Eucharystia to sakrament miłości Boga do człowieka i człowieka do Boga, a równocześnie jest to sakrament miłości człowieka do człowieka, sakrament, który tworzy wspólnotę. Musimy więc wciąż przezwyciężać w sobie to widzenia świata, które towarzyszy dziejom człowieka od początku, widzenie takie, „jakby Bóg nie istniał” – „jakby nie był miłością (por. 1J 4,9)” (Jan Paweł II, Kościół tajemnicą komunii zbudowanej na miłości).
Komunia św. jest także źródłem sił i wytrwałości w trudach: „Wszyscy rozważamy tajemnicę Eucharystii, koncentrując się na tych słowach, które napisał ewangelista św. Jan o Panu Jezusie, że „umiłowawszy swoich, do końca ich umiłował” (por. J 13,1). Powiedziałbym – ażeby nawiązać do tego, co mówiłem wcześniej – że właśnie przez tę miłość i przez ten sakrament, który tę miłość wyraża, Chrystus daje nam, daje nam od wewnątrz najpotężniejszy środek tej „siły przebicia”, która tak bardzo potrzebna jest młodym, żeby się przedwcześnie nie wycofać, nie uciec, nie załamać, żeby nie zgubić perspektywy. […] Nie ma takiego pokolenia chrześcijan, takiego pokolenia ludzkości, z którym Chrystus nie dzieliłby się sobą. Ostatecznie chodzi o to, żeby człowiek nie zgubił ludzkiego wymiaru swojego życia. Właśnie Chrystus daje mu ten ludzki wymiar swojego życia, jako Syn Boży. To jest niesłychana solidarność z człowiekiem. Wy się zastanawiajcie nad tym sakramentem” (Jan Paweł II, Kościół tajemnicą komunii zbudowanej na miłości).
Ponadto – zdaniem Jana Pawła II – Komunia św. jest także doświadczeniem wspólnoty: „Wspólnota skupiona przy apostołach, która trwa „w łamaniu chleba” (por. Dz 2,42), stara się zarazem spojrzeć na siebie, na swoje życie i powołanie w świetle tych słów, które mówią o Chrystusie. I mówią jednocześnie o Eucharystii. Czy wystarczy ją tylko przyjmować? Ona jest pokarmem, a więc trzeba z niej żyć. Duch ludzki żyje prawdą i miłością” (Jan Paweł II, Kościół tajemnicą komunii zbudowanej na miłości).
Tak więc, Komunia św. jest niewyczerpalną siłą, która wzmacnia sferę nadprzyrodzoną integralnej prawdy o człowieku, dając tym samym stosowne rację do budowania dobrego społeczeństwa; dobrego, bo wznoszonego na fundamencie miłości, której źródłem jest Komuna św.
ks. dr hab. Ireneusz Stolarczyk